WordPress’e daha fazla hâkim olabilmek için öğrenmeniz gereken en iyi programlama dili hangisidir? Bu sorunun cevabı değişkenlik gösterir. WordPress’i kullanmak oldukça kolaydır. Fakat WordPress’i harika bir şekilde kullanmak, öğrenmeniz gereken ekstra şeyler gerektirir. WordPress üzerinde harika bir deneyim yaşamak istiyorsanız muhtemelen en iyi programlama dillerinden bir tanesini hatta iki tanesini öğrenmek çok iyi bir başlangıç olacaktır. Ancak kullanabileceğiniz çok fazla dil seçeneği mevcut, bu yüzden nereden başlayacağınızı bulmanız korkutucu gözükebilir. Fakat endişe etmeyin, biz en önemlilerini sizin için inceledik:
PHP
PHP, WordPress’in temel programlama dilidir ve internetin %80’inden fazlasının belkemiğidir. Bu 2 gerçek bile PHP öğrenmeniz için başlı başına yeterli olmalıdır.
İlk kullanacağınız programlama dili PHP ise biraz korkutucu gözüküyor olabilir. İşin aslı oldukça basittir. Örnek bir ‘single.php’ dosyasına bakabilir ve bunu görebilirsiniz.
get_header();
$is_page_builder_used = et_pb_is_pagebuilder_used( get_the_ID() );
?>
Kod, sayfayı oluşturan kişinin header kullanıp kullanmadığına bakar ve sonra atayan kişiyi ve içeriği yakalar. Bu kod, sizin tarafınızdan ayrı ayrı belirlenmesi gereken yüzlerce hatta binlerce HTML sayfası yerine, veritabanından içeriği yakalayan tek bir dosyadır.
PHP oldukça işlevseldir ve dinamik web sitelerine izin veren ilk yöntemlerden bir tanesidir. PHP kodunu ayrıştırmak için ve bazı durumlardaki belirli eylemleri yapabilmek için bir uzman kullanılır. En temel anlamıyla PHP, WordPress’i WordPress yapan şeydir.
Herhangi bir özelleştirmeyi yapabilmeniz için WordPress’in derinlerine inmelisiniz, bunun için de PHP’ye ihtiyacınız var. WordPress’e ekleyebileceğiniz herhangi bir fonksiyon PHP ile yazılmıştır. Aklınıza ne gelirse. Mesela eklentiler mi? Elbette PHP.
Dilin son sürümüne yönelik eleştiriler en başta iç karartıcı olsa da dil son sürümü ile birlikte daha verimli ve kullanıcı dostu olmuştur. 2014 yılına kadar eski bir kodu düzenlemek ve bir bug’u bulmak samanlıkta iğne aramak gibiydi. Ancak günümüzde PHP tüm bunları çocuk oyuncağı haline getirdi.
PHP’ye ne kadar çok güncelleme gelirse, kullanımı o kadar kolay olur ve daha az korkutucu olur. WordPress konusunda uzman olmak istiyorsanız, PHP’nin en iyi programlama dili olduğunu kabul etmeli ve öğrenmelisiniz.
Örnek PHP Kodu
WordPress Codex‘e ve Developer Resources‘e bakarak PHP’nin WordPress üzerinde nerede kullanıldığını anlayabilirsiniz. Örneğin bir post’un içeriğini gösteren kod aşağıdaki gibidir. HTML ile PHP’nin bir kombinasyonu olduğuna dikkat edin:
function the_content( $more_link_text = null, $strip_teaser = false) {
$content = get_the_content( $more_link_text, $strip_teaser );
/**
* Filters the post content.
*
* @since 0.71
*
* @param string $content Content of the current post.
*/
$content = apply_filters( ‘the_content’, $content );
$content = str_replace( ‘]]>’, ‘]]>’, $content );
echo $content;
}
Yüklemelerinizi birden fazla siteye yapmak istiyorsanız, tek yapmanız gereken wp-config.php dosyanıza eklemek. Bellek sınırınızı varsayılandan daha yüksek bir seviyeye çıkarmak için de aşağıdaki kodu wp-config.php’nin içine koymalısınız:
define( ‘WP_MEMORY_LIMIT’, ‘512M’ );
JavaScript
JavaScript ilginç bir programlama dilidir. En başta kullanıcı etkileşimi için ve front-end developerlar için yaratılmış olan JavaScript, son yıllarda farklı bir görev üstlenmiştir. Şu anda JavaScript tam anlamıyla bir dil olmuştur. JavaScript, internet üzerindeki en hızlı büyüyen programlama dilidir.
Ember.js, Node.js, React ve AngularJS gibi platformlar ile birlikte, JavaScript ile PHP arasındaki fark gittikçe küçülecek.
WordPress’e komple hâkim olmak istiyorsanız, gösterdiği bu büyümeden dolayı JavaScript’i tercih edebilirsiniz. WordPress, her ne kadar PHP üzerine kurulu olsa da çekirdek kodunun yaklaşık %27’si(şimdilik) JavaScript tarafından yazılmıştır. Bu oran yapılacak olan katkılar ve güncellemeler ile birlikte daha da artacaktır.
JavaScript, nesne eğilimli bir programlama dilidir. Yani nesneler gerçek dünyadaki şeylere modellenerek programlarımızda kullanılıyor. Kısacası JavaScript, sizi kendinizi tekrarlayan kodlar yazmaktan alıkoyar, işinizi daha çabuk yapmanızı sağlar ve hayatınız kolaylaştırır.
Öğrenmek isteyebileceğiniz en iyi programlama dili JavaScript midir? Olabilir. Eğer JavaScript’i öğrenmeye karar verirseniz, WordPress üzerindeki beklentileriniz ve iş güvenliğiniz artacaktır. Eğer WordPress üzerinde muazzam başarılar hedefliyorsanız, JavaScript öğrenmelisiniz. Ayrıca bir de PHP biliyorsanız rekabet koşullarını da göz önüne alırsak son derece başarılı olabilirsiniz.
WordPress için örnek JavaScript Kodu
PHP’nin ve JavaScript’in çekirdek güncellemeleri üzerinde nasıl çalıştığını görmeniz için Make WordPress oldukça iyi bir kaynaktır. Özellikle PHP ve JavaScript arasında paylaşılan standartlar bakımından kodunuzun tam olarak neye benzeyeceğini gösteren harika bir örnektir.
var i;
if ( condition ) {
doSomething( ‘with a string’ );
} else if ( otherCondition ) {
otherThing({
key: value,
otherKey: otherValue
});
} else {
somethingElse( true );
}
// Unlike jQuery, WordPress prefers a space after the ! negation operator.
// This is also done to conform to our PHP standards.
while ( ! condition ) {
iterating++;
}
for ( i = 0; i < 100; i++ ) {
object[ array[ i ] ] = someFn( i );
$( ‘.container’ ).val( array[ i ] );
}
try {
// Expressions
} catch ( e ) {
// Expressions
Teknik olarak HTML bir programlama dili değildir. HTML bir biçimlendirme (markup) dilidir. HTML’nin açılımı Hypertext Markup Language’tir.(Türkçesi: Hiper Metin İşaretleme Dili). Bir programlama dili değildir çünkü programlama dilleri; işlevlere, nesnelere, otomasyona ve etkileşime dayalıdır. Biçimlendirme, kullanıcıların kendi yaptıklarına bakarak bunları biçimlendirmeleri ile ilgilidir. Tablolar oluşturmak, resimler eklemek ve textleri biçimlendirmek için kod alabilirsiniz. Ayrıca HTML, bir zamanlar Geocities ve MySpace sayfalarını çok iyi bir görünüme kavuşturmuştu(!).
HTML
HTML tek başına olduğu zaman statiktir. Fakat HTML5 bir takım yeni ve dinamik yapılar getirdi. WordPress üzerinde HTML ile çalışmak istiyorsanız, HTML’nin nasıl çalıştığına dair bazı bilgiler edinmelisiniz. Her ne kadar WordPress üzerinde içeriğin, temaların ve stillerin görsel olarak düzenlenmesine geçilmiş olsa da HTML konusunda bilgili olmak her zaman gerekli olacaktır.
HTML oldukça basittir. Bağlantılar ekleyebilir ve metin görüntüleyebilirsiniz. Paragraflayı ayrıştırabilir, tablolar oluşturabilir ve resimler ekleyebilirsiniz. Aslında HTML, internet üzerindeki her sayfanın iskeletini oluşturuyor. Genel kanıya göre HTML, en iyi programlama dilidir.
Örnek HTML Kodu
<html>
<head>
<title>BJ’s Awesome HTML Page</title>
</head>
<body>
<h2>This is my awesome website</h2>
<p>I wrote this in HTML. How about them apples?</p>
<p><strong>I even made this paragraph bold. You like that, right?</strong></p>
<p><a href=”/linked-page”>This is a link to a different page on the same website!</a></p>
</body>
</html>
CSS
Bu günlerde sadece HTML becerilerine sahip olmak yeterli değildir. Aynı zamanda CSS konusunda da becerikli olmanız gerekiyor. Çünkü sene artık 1997 değil ve bir Geocities sitesi oluşturmuyorsunuz. Yapılması gereken her şeyi yapabilmek için bu iki biçimlendirme(markup) dilini de kullanmalısınız.
Cascading Style Sheets’in kısaltması olan CSS’in Türkçe karşılığı Basamaklı Stil Sayfasıdır. Tahmin edeceğiniz üzere CSS, işleri daha güzel göstermek için kullanılır ve HTML sayfalarınızı Geocities gibi görünmekten kurtarır. Tek başına bu özelliğiyle bile CSS, en iyi programlama dilleri arasında iddialı bir konuma geliyor.
Öğeleri canlandırmak adına artık Flash ya da Shockwave kullanmadığımız için CSS kullanıyoruz. Çeşitli öğeleri hareket ettirmek, yığınlamak, şekillendirmek ve web sitenizi istediğiniz görünüme büründürmek için CSS’i kullanabilirsiniz.
CSS ile ilgili en özel şey, HTML ile aynı satırda kullanılabiliyor olmasıdır. Aşağıdaki kod olmazsa sayfa etiketin her örneğini ayrı ayrı işleyecek ve sayfanızı önemli ölçüde yavaşlatacaktır:
style=””
Stil sayfanıza girin. Orada muhtemelen daha önce de gördüğünüz custom.css isimli küçük bir şey var. Tüm stilleri tek bir yerden çağırırken ayrı dosyaları kullanmak, tek bir kez yükleme yapmak anlamına gelir. Ardından bir öğenin bir sınıfa mı yoksa bir ID’ye mi ihtiyacı olduğuna karar verirsiniz. (Sınıf site boyunca bir kez kullanılır, ID ise daha spesifik bir dikkat gerektiren şeyler için kullanılır.)
Bunu JavaScript’te ya da PHP’nin işlevlerinde değindiğimiz nesneler gibi düşünün. Kodu çoğaltmak istemiyorsunuz ve sunucunuzun isteklerini minimum seviyede tutmak istiyorsunuz. Stil sayfaları, sunucuyu bir kez çağırmanızı ve birkaç kez işlem yapmanızı sağlar.
Örnek CSS Kodu
Aşağıda bir geliştiricinin üzerinde çalıştığı, her yeni sitesine kopyalayıp yapıştırdığı bir iskelet custom.css dosyası var. Tabii ki her seferinde üzerinde tekrar çalışıp çeşitli düzenlemeler yapıyor. Temel bir şablona sahip olmak, sizi her site için öğeleri tekrar şekillendirmekten kurtarır ve büyük zaman tasarrufu sağlar.
body {
font-family: “Roboto”, arial, sans-serif;
font-size: 18px;
line-height: 28px;
color: #ffffff;
}
h1, h2, h3, h4, h5, h6 {
color: #fff;
font-family: ‘Exo’, sans-serif;
font-weight: 700;
}
h1 {
font-size: 2.75rem;
margin: 40px 0px;
font-weight: 400;
}
h2 {
font-size: 32px;
line-height: 35px;
}
h3 {
font-size: 24px;
line-height: 32px;
}
h4 {
font-size: 24px;
line-height: 28px;
}
h5 {
font-size: 10px;
font-weight: normal;
line-height: 16px;
}
h6 {
}
.widgettitle {
text-align: center;
}
HTML’de olduğu gibi CSS’te de bilgi sahibi olmadan kullanmak mümkün değildir. Ve ikisinden bir tanesini kullanmaya başladığınızda bir şekilde diğeri de olaya dahil olur.
Öğrenmeniz için en iyi programlama dili hangisidir?
Artık ne öğrenmeniz gerektiğini biliyorsunuz. Fakat nereden başlayacağınızı bilmiyorsunuz. Bir programlama dilini öğrenmek için bol bol kaynak vardır. Fakat aşağıdaki 3 kaynağa özellikle dikkat edin:
- Codecademy: Programlama dilleri için tonlarca pratik uygulamaya sahiptir ve ücretsizdir.
- CodeSchool: Codecademy’de olduğu gibi ücretsizdir ve tonlarca pratik uygulaması ile bu platformda dilediğiniz programlama dilini öğrenebilirsiniz. Dersleri daha ilgi çekici kılmak için zombi benzeri dikkat çekici temalar kullanırlar.
Bu diller kullanabileceğiniz tek programlama dilleri değildir. Daha fazlası da var. Fakat en iyi programlama dilini öğrenmek istiyorsanız kendinize bir iyilik yapın ve bu dillerden bir tanesini seçin.