Artık Facebook, Flickr, Pinterest vs. gibi sosyal ağlar ve web sitelerinin olmadığı bir hayatı düşünmek çok zor. Bu web siteleri basit haber portalları veya insanları birbirine bağlayan araçlar olmaktan çıkıp, hem bu platformların sahipleri hem de bu sosyal ağlar üzerinden varlığını sürdüren ticari kuruluşlar için de bir gelir kaynağı halini almış durumda.
Birçok ticari kuruluş web sitelerini bu sosyal ağlar üzerinden var etmeye çalıştıklarından, bu web sitelerinin gelişimi atık iyice hız kazanmış halde. Sosyal ağlar geliştirmek için kullanılabilecek birçok programlama dili var. Aşağıda web sitesi geliştirmek için tercih edilen en popüler diller yer almakta.
PHP
Bu programlama dili sosyal ağlar üzerinde çalışan geliştiriciler arasında çok popüler. PHP dinamik ve interaktif web sayfaları hazırlamak için oldukça güçlü bir araç olarak kabul ediliyor. W3Techs’in tahminlerine göre PHP sunucu tarafında kullanılan dilin bilindiği tüm web sitelerinin %80’inden fazlasında kullanılmakta. Bunun yanı sıra, PHP en sıra dışı sosyal ağ yazılımlarının birçoğunda da kullanılıyor.
Facebook ve Pinterest gibi en büyük sosyal ağlar PHP kullanıyor. Facebook başta bir PHP web sitesiydi. Şu an ise PHP’nin bir türevi olan HACK’i kullanıyor. Rus sosyal ağ devi Vkontakte de web sitesinin performansını artırma için kendi PHP versiyonu olan KPHP’yi geliştirmiş durumda. KPHP’nin HACK’e kıyasla çok daha verimli olduğu düşünülüyor.
PHP ile yazılmış web siteleri sık sık hacker saldırısına uğruyor. Birçok kişi bu dili bildiği için bunların bazıları “gücün karanlık tarafına geçerek” web sitesi sahipleri tarafından kullanılan veya başka kişilere satılabilecek değerli bilgileri çalıyor. Diğer bir sorun ise PHP ile yazılmış bir web sitesinin geliştirilme süreciyle bu siteyi çalıştırmak için gereken sunucu sayısı arasında doğrudan bir korelasyon olması.
Yine de PHP hala sosyal ağlar üzerindeki web sitelerinin çok hızlı bir şekilde geliştirilmesine olanak tanıyan bir programlama dili. Ayrıca bu dille oluşturulan projelerin maliyeti diğer dillere kıyasla daha az. PHP destekli web hosting paketlerimizi incelemenizi tavsiye ederiz.
Java
Java genellikle büyümek için bol miktarda alana ihtiyaç duyan yüksek trafikli web siteleri hazırlamak isteyen geliştiriciler tarafından tercih ediliyor. Bunun temel nedeniyse Java ile yazılan web sitelerinin hız anlamında diğer sitelerden üstün olması. Java’nın diğer bir avantajı ise Java Virtual Machine sayesinde platformdan bağımsız bir dil olması. Java’nın herhangi bir platformda okunabilmesi için bir derleyiciye ihtiyacı yok. Java Virtual Machine derlenmiş Java ikili kodunu bilgisayarların işlemcileri için tercüme ediyor.
Java’yı sosyal ağlar üzerinde çalışan geliştiriciler için cazip kılan diğer bir unsur ise başarılı geliştirme ekosistemi. Bu programlama dilinin geniş bir geliştirici camiası olduğu için de hem dokümantasyona oldukça elverişli hem de her türlü desteğe kolayca erişmek mümkün. Java hem sunucu tarafında hem de istemci tarafında programlama olanağı sunuyor. Eğer kompleks bir web sitesi, örneğin güvenilir bir sosyal ağ platformu geliştirmek istiyorsanız, Java sizin için iyi bir tercih olacaktır.
Fakat Java projelerini başlatmadan önce mutlaka göz önünde bulundurmanız gereken bazı unsurlar var ve bunların en başında bu projelerin yüksek maliyeti geliyor. Java programcılarından oluşan bir ekip, diğer dillerle çalışan ekiplere kıyasla çok daha maliyetli oluyor. Göz önünde bulundurulması gereken diğer hususlar ise sunucu ve istemci gereksinimlerinin fazlalığı ve karmaşık bir altyapı geliştirme ve destekleme zorunluluğu.
Bu nedenle eğer küçük bir sosyal ağ geliştirmeyi planlıyorsanız Java’yı tercih etmeden önce iki kere düşünmelisiniz.
Perl
Perl hızlı yazılmak ve çalışmak üzere tasarlanmış bir dil. Yaklaşık 30 yıl önce geliştirilen bu dil web programcılığı için faydalı olmaya ancak 1990’larda geliştiricilerin bu dili dinamik web sayfaları hazırlamak için tercih etmesiyle başladı. PHP web geliştiriciliği için bir dil olarak tasarlandığından beri ise popülerliğini giderek yitiriyor.
Fakat Perl’in artık web sitesi geliştiriciliğinde kullanılmadığını düşünen varsa yanılıyor. Her ne kadar başka dillerle yazılan web sitelerinin sayısı çok daha fazla olsa da, Perl de hala revaçta. Craigslist, IMDb, Amazon gibi birçok büyük site Perl kullanılarak yazılmış.
Perl’in çok geniş ve yardımsever bir camiası var. Bu nedenle internet forumlarında diğer Perl geliştiricilerinden iyi kod örnekleri bulmak veya sorularınıza cevap almak çok kolay. Perl’in yeni versiyonu (Perl 6) geçen yıl çıktı.
Peki Perl sosyal ağlar üzerinde işe yarıyor mu? Bu dili severek kullananlar bu soruya olumlu yanıt verecektir. Hatta Perl her şey için kullanılabiliyor. Ancak, düzgün bir şekilde çalışan bir web frameworkü hazırlamak için çok uzun süre emek harcamak gerekiyor. Sadece Perl kullanarak karmaşık bir sosyal ağ sitesi hazırlamak hem çok uzun süre alıyor hem de oldukça masraflı.
Python
Python web geliştiriciliği için uygun, genel amaca yönelik, kolay, esnek ve güçlü bir programlama dili. Bu dil Pinterest, Reddit, YouTube ve Disqus gibi sosyal ağlar içinde sık sık kullanılıyor.
Fakat Python yalnızca sosyal ağların arka Back-End tarafını yönetmeye müsait. Front-End işlemleri başka bir dille, örneğin HTML’le yapmanız gerekiyor çünkü Python Front-End desteklemiyor. Python’la yazılan web sitelerinde kullanılabilecek birçok framework bulunmakta. Ayrıca geliştiriciler kendi frameworklerini de oluşturabiliyor.
Kulağa çok hoş geliyor ama Python özel sosyal ağlar için uygun mu sorusu da yanıt beklemekte. Sosyal ağlar üzerindeki web sitelerinin çok sayıda kullanıcısı olduğu ve çoğu zaman tüm sayfalar aynı anda çalıştığı için bu sitelerde çok ağır bir iş yükü oluşuyor. Çoğunluk tarafından tercüme edilmiş bir dil olarak kullanılan Python’un bu talebi karşılamak için diğer delenmiş dillere nazaran çok daha fazla süreye ihtiyacı oluyor. Bu nedenle sosyal ağ sayfaları söz konusu olduğunda derlenmiş diller daha fazla tercih ediliyor.
Diğer bir sorun ise PHP neredeyse tüm web hostlar tarafından desteklenirken Python’un düşük ücretli web hostların çoğu tarafından desteklenmemesi. Python projelerinin maliyeti görece yüksek. Ayrıca bu dilin biraz da demode olduğu düşünülüyor.
.NET
Her ne kadar bir programlama dili olmasa da, bu framework bu listede yer almayı hak ediyor. .NET, geliştiricisi olan Microsoft tarafından desteklenmeye başladığından beri bir hayli popüler olmuş durumda.
En büyük sosyal ağ web sitelerinden bazıları .NET kullanarak oluşturulmuş. Bunların en başında ise Myspace geliyor.
Facebook gibi sosyal ağ devleri bugün geliştirilmiş olsalardı muhtemelen .NET’i tercih ederlerdi. Bu platformun birçok avantajı bulunmakta. Örneğin, .NET kullanan çok sayıda geliştirici var. Ayrıca .NET kullanılarak geliştirilmiş bir web sitesinin sorunsuz ve hızlı bir performans sergileyeceğinden emin olabilirsiniz.
Bu framework gelişmeye devam ediyor. Tüm üyelerine destek veren ve yeni kullanıcılara da yardımcı olmaya gayret gösteren geniş bir camiaya sahip.
Fakat .NET’in bazı dezavantajları da bulunmakta. Bu dezavantajlardan biri Twitter gibi web siteleri tarafından sıklıkla kullanılan açık kaynak veritabanlarının ve mesajlaşma platformlarının Windows için ya çok az destek sunması ya da hiç destek sunmamasıdır. .NET ayrıca büyük ölçüde PHP’nin gerisinde kalmış olan eski versiyonlarıyla hatırlanır. Eğer sosyal ağ web sitenizi geliştirmeye devam etmeyi düşünüyorsanız büyük bir maliyetle karşı karşıya kalabilirsiniz çünkü .NET projeleri sunucu başına bir hayli masraf çıkarır.
Kısacası, sosyal ağlar için bir web sitesi geliştirirken kullanılabilecek birçok programlama dili bulunmakta. Hangi dilin seçileceğini belirleyen birçok husus var; projenin karmaşıklığı, gelecekteki geliştirme planları, projenin bütçesi vs. gibi. Sizin atmanız gereken ilk adım fikirlerinizi sosyal ağlar konusunda deneyim sahibi bir firmayla tartışmak olmalı.